جزوه الکترونیک و قطعه شناسی تعمیر موبایل و تبلت(فصل دوم)

روش های خواندن مقدار مقاومت

روش دوم: روش کد سه رقمی

روش سوم: دو عدد و یک حرف

 

در این روش یکی از سه حرف جدول بالا بکار می رود که در نگاه اول حرف بکار رفته به عنوان ممیز و در نگاه بعدی بیانگر ضریب مقدار مقاومت می باشد.

روش چهارم: دو عدد و دو حرف

نحوه خواندن مقدار مقاومت در این روش همانند روش سوم است و تنها تفاوت این روش اضافه شدن یک حرف به سمت راست آن است که درصد خطای مقاومت را نشان می دهد.

جدول درصد خطای مقاومت های SMD

نکته ! در دستگاه های جدید مقاومت ها آنقدر کوچک شده اند که اکثرا هیچ نوشته ای بر روی آنها نیست و برای دانستن مقدار اهمی آنها باید به نقشه مراجعه کرد.

مقاومت های متغیر

مقاومت هایی هستند که مقدار اهمی آنها قابل تغییر است.

 

 

انواع مقاومت های متغییر

پتانسیومتر

مقاومتی است که مقدار اهمی آن با چرخاندن محورش قابل تغییر است.

ترمیستورها

مقاومت متغیر تابع حرارت با ضریب منفی NTC

مقدار اهمی این مقاومت با افزایش دما کاهش می یابد.

شکل ظاهری NTC

 

منحنی مشخصه NTC

کاربرد NTC

مقاومت متغییر NTC  در تلفن همراه جهت اندازه گیری دمای باتری خصوصا در زمان شار‍ژ کاربرد دارد.

نمونه ای از کاربرد NTC در موبایل IPHONE X

 

همانطور که در شکل مشاهده می کنید یک مقاومت متغییر با ضریب منفی (NTC (R3042 با مقدار 10 کیلو اهم و درصد خطای 1 درصد در گوشی آیفون X به منظور اندازه گیری دمای دوربین پشت بکار رفته است.

مقاومت متغیر حرارتی با ضریب مثبت PTC

سمبل مداری PTC

شکل ظاهری PTC

مشابه NTC می باشد.

مقاومت متغیر تابع نور LDR

سمبل مداری LDR

 

 

LDR قطعه ای است که با افزایش شدت نور مقاومتش کم می شود.

 

مقاومت متغیرتابع ولتاژ VDR

سمبل مداری VDR

شکل ظاهری VDR

منحنی مشخصه VDR

مقدار اهمی این مقاومت تابع ولتاژ دو سر آن است .

کاربرد VDR

این قطعه در مدار به عنوان محافظ در برابر ورود ولتاژ های زیاد ناگهانی ، خصوصا جهت محافظت در برابر ورود الکتریسته ساکن به مدار بکار می رود.

خازن

خازن قطعه ای است که می تواند انرژی الکتریکی را در خود ذخیره کند.خازنها با انرژی الکترواستاتیک(بارالکتریکی) شارژ می شود.

ساختمان داخلی خازن

 

خازن ازدوصفحه هادی(رسانا) به نام جوشن وعایقی(دی الکتریک) که ما بین دو جوشن قرار گرفته تشکیل شده .

رابطه ظرفیت خازن

C ظرفیت خازن برحسب فاراد

q بار الکتریکی بر حسب کولن

V   ولتاژ برحسب ولت

خازن را با حرف (C)نشان می دهند و ظرفیت خازن برحسب فاراد(f) است

یک فاراد: یک فاراد ظرفیت خازنی است که اگر یک ولت ولتاژ به آن اعمال کنیم یک کولن بار الکتریکی در آن ذخیره می شود.

چون فاراد ظرفیت بسیار بزرگی است عملا از واحد های کوچکتری نظیر میکرو فاراد – نانو فاراد و پیکو فاراد استفاده می شود.

انواع خازن

الف:خازنهای الکترولیت یا شیمیایی

این خازنها دارای قطبیت(مثبت و منفی) می باشند. در هنگام نصب این خازن ها باید به جهت آنها توجه داشت. نصب بر عکس این خازن ها می تواند باعث انفجار آنها، از کار افتادن دستگاه و مشکلات دیگر شود .

سمبل مداری خازنهای الکترولیتی:

 

نکته ! خازنهای الکترولیتی دارای ظرفیت بیشتری نسبت به خازنهای دیگر هستند.

 

ب:خازنهای معمولی یا سرامیکی

 

این خازنها دارای قطبیت نمی باشند و از لحاظ ظرفیت،ظرفیت کمتری نسبت به خازنهای الکترولیت دارند.

سمبل مداری خازن معمولی

شکل ظاهری خازن های معمولی یا سرامیکی

راکتانس خازنی

خازن در برابر جریان متناوب AC از خود مقاومتی نشان می دهد که به آن راکتانس خازنی یا مقاومت خازنی می گویند که مقداری موهومی است و از رابطه زیر بدست می آید:

ثابت زمانی خازن

 

هر گاه یک خازن مستقیماً به یک باتری متصل گردد بطور آنی شارژ  می شود.

 

حال اگر ولتاژ از طریق یک مقاومت به خازن تزریق گردد زمان شارژ طولانی تر می شود.

به گامهای زمانی که خازن طی آن روند شارژ شدن یا دشارژ شدن را طی می کند ثابت زمانی می گوییم.

خازن در ثابت زمانی اول به میزان 63 درصد شارژ می شود.

ثابت زمانی را با  Τ نشان می دهند و از رابطه ذیل محاسبه می کنند.

رابطه ثابت زمانی خازن

هر خازن در مدت زمانی معادل پنج ثابت زمانی شارژ ویا دشارژ می شود.

واحد ثابت زمانی ثانیه می باشد.

کاربرد خازنها در موبایل و تبلت

 

الف: استفاده از خازن به عنوان  بای پاس (BYPASS)

 این خازنها جهت حذف نویز در مدار بکار می روند.

تمامی خازن های تصویر زیر به منظور جلوگیری از ورود نویز به مدار به کار رفته اند.

همیشه یکی از پایه های خازن های بای پاس به زمین(GND) متصل شده است.

استفاده از خازن به عنوان کوپلاژ

گاهی نیاز است تغذیه DC دو مدار با هم تداخل نداشته باشند اما یک سیگنال AC از مدار اول به مدار دوم ارسال شود. برای این منظور از خازن به عنوان کوپلاژ استفاده می شود .بیشترین کاربرد خازن به عنوان کوپلاژ در مدارات صوتی است.در مدار زیر برای اینکه تغذیه DC میکروفون و آی سی تغذیه با هم تداخل نشود و سیگنال صدای تولید شده توسط میکروفون که نوعی سیگنال AC است، به آی سی صوتی ارسال شود از خازن های C2100  وC2101  استفاده شده است.

به طور خلاصه خازن کوپلاژ مدار را از لحاظ DC از هم جدا و از لحاظ AC به هم متصل می کند.